ضریح سازی برای هییت شیراز

ضریح سازی برای هییت شیراز از پروژه های اخیر شرکت پایاسازان پارس بوده است. ساخت ضریح نیازمند توجه به اصول خاصی است که در معماری آن به کار می رود. شرکت پایاسازان پارس با سابقه ای طولانی در طراحی و اجرای ضریح آماده ی پذیرش سفارشات شما می باشد. در این مقاله شما را با ماهیت ضریح و تاریخچه پیدایش آن آشنا می کنیم.

ضریح چیست ؟

ضریح اصولاً به سازه فلزی گفته می شود که در مکان های مقدس یا زیارتگاه های امام زادگان نصب می گردد. نصب ضریح بر روی قبور امام زادگان دو حسن بزرگ دارد اول آنکه زوار در هنگام زیارت به آن مکان مقدس دسترسی ندارند چون همه زوار معمولاً با وضو وارد نمی شوند و دوم اینکه نذورات زوار در یک مکان امن قرار داده می شود. گنبد سازی

لطیفی علاوه بر ضریح به ساخت گنبد و گلدسته که معمولاً در نمای بیرونی مساجد و امام زادگان کاربرد دارد نیز همت گمارده اند. فلزاتی که در گنبد و گلدسته استفاده می شوند بیشتر انواع قوطی جات هستند، در مرحله اسکلت و تزئینات از سه نوع ورق استفاده می شود:

۱- ورق استیل عالی با دو رنگ طلایی و بی رنگ

۲- آلومینیم طلایی رنگ ثابت با تضمین

۳- برنج و مس با عمر ماندگاری محدود

در اصطلاح فارسی ضریح را صندوقی بر قبر و حفاظی گرداگرد قبر معنا کرده اند. در فرهنگ فارسی امروز چنین آمده است: ضریح صندوق مشبکی است که بر روی مزار اولیا و قدسیان نصب می کنند. به یقین شاهکار هنر فلزکاری ایران را باید در ساخت ضریح و درهای اماکن متبرکه دانست که یکجا مجموعه ای از هنرها با هنرمندی چند صنعتگر شکل می گیرد تا در نوع خود اثری برجسته و ماندگار را پدید آورد.معمولا برای ساخت ضریح، گروهی از نخبه ترین فلزکاران گردهم می آیند تا حسب تخصص خود، کار تهیه زیرساخت، زرگری، قلمزنی، مشبک کاری، میناکاری و غیره را زیر نظر مدیر مسئول که برای این امر خطیر تعیین شده، به انجام رسانند.نکاتی که در ساخت ضریح باید رعایت شود: عامل تقدس، استفاده نکردن از صورت در نقوش، کتیبه های قرآنی و طلا، آوردن سوره های یاسین، الرحمن» آیه تطهیر، آیه نور، عددهای بکار رفته و سمبل آن ها، ذکر نام بانی و تاریخ ساخت آن و علامتی به عنوان شاخص ضریح.ضریح از نظر فرم، محفظه ای است مکعب مستطیل با عرض و طول و ارتفاع متغیر که اغلب پلان آن مستطیل است و در نگاه اول چون اتاقکی فضای داخل مقبره را از اطراف جدا کرده است.اجزاء متشکله ضریح به ترتیب بدنه و اسکلت، پیکره های سنگی، ستون ها، پایه ستون، گوی ماسوره ها، لچکی ها، ترنج ها، کتیبه های نقره، حواشی برجسته کاری، کتیبه های طلا مشبک های طلایی، زهوارها، میخ های تزیینی، گلدان ها، نقاشی های داخل ضریح و پارچه روی سقف مزار می‌باشد. این چنین است که در بسیاری از اماکن متبرکه ایران و دیگر کشورهای جهان، ضریح های زیبایی، حاصل تلاش چندین ساله گروهی از فلزکاران ایرانی، در ابعاد پرشکوه آن ظاهر می شود.ساخت ضریح هشتمین پیشوای شیعیان جهان امام رضا(ع) و حضرت رقیه(س) از جمله نمونه هایی است که ضریح سازان هنرمند ایرانی، هنر والای خویش را همراه با ارادت و اخلاص عرضه داشته اند.

تاریخچه ضریح سازی

از علت و زمان پیدایش ضریح در قرن‌های نخستین و چگونگی تغییر و تحول آن به شکل کنونی اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی اعتقاد مسلمانان بر لزوم رعایت احترام و تکریم بزرگان دین انگیزه‌ای بوده است تا پس از درگذشت آنان، با ایجاد بنای یادبود و نصب صندوق و سپس محجر و بعد ضریح بر روی مقبره، آرامگاه‌ها را به مزار تبدیل کنند.

ضریح به معنای اتاقک و صندوق از همان قرن نخست قمری رواج داشته ؛ مثلاً از نصب صندوق و ایجاد سقف و بنایی کوچک بر مدفن امام حسین(ع) تا سال ۶۵ق گزارش‌هایی وجود دارد. همچنین هارون عباسی در حدود ۱۷۰ق ضریح مرقد امام علی(ع) را با آجر سفید بنا کرده است؛ اما ظاهراً پیشینه ضریح به شکل کنونی (مشبک و از نقره و مس) به دوره صفویه برمی‌گردد.

ضریح سازی از گونه‌های هنر مذهبی و تلفیقی از نگارگری، خطاطی، قلم‌زنی، منبت‌کاری، طلاکاری، فلزکاری… است. از این رو معمولاً برای ساخت ضریح، تیمی از فلزکاران (زرگران، قلم‌زنان، مشبک‌کاران، میناکاران) نیاز است . ضریح سازی از صنایع دستی رایج در اصفهان است. علاوه بر خود ضریح، برای ساخت درهای اماکن متبرکه نیز از ضریح‌سازی استفاده می‌شود.

در ساخت ضریح نام بانی، تاریخ ساخت، نام صاحب قبر و… درج می‌شود.

کلمات کلیدی:

ضریح سازی برای هییت شیراز

ضریح سازی

ساخت ضریح

ساخت و ساز در شیراز

ضریح سازی برای هییت

ساخت گنبد و گلدسته

گنبد و گلدسته سازی لطیفی